کم رویی و حیا
بسم الله الرحمن الرحیم
کم رویی و حیا
اگر انسان در افراد جامعۀ خود اندکی تأمّل کند می بیند که هر فردی به گونه ای رفتار می کند. مثلاً بعضی ها هر کاری را که دلشان بخواهد انجام می دهند و کاری به خوب و بد بودن آن ندارند، در مقابل بعضی ها هستند که در مقابل برخی کارها توقف کرده و آن را انجام نمی دهند.
ریشۀ این دو دسته عمل کردن به داشتن حیا و نداشتن آن برمی گردد. باید گفت که مراد از حیا، ملکه ای نفسانی می باشد که موجب خودداری کردن نفس از انجام کارهای قبیح و بد، به سبب ترس از ملامت می باشد. با این تعریف مشخص می شود که حیا دو نوع است که یکی ارزشمند بوده و دیگری ضد ارزش است؛ حیای ارزشمند آن است که انسان را از هر کار زشت و چیزی که مخالف عقل و شرع است، بازبدارد و حیای ضد ارزش آن است که انسان از یادگیری علوم و یا سؤال کردن از چیزهایی که نمی داند یا احقاق حق در نزد قاضی، اجتناب کند که در عرف از این نوع حیا به کم رویی ناشی از ضعف نفس تعبیر می شود.
ازاین رو، باید گفت که حیا و شرم دوگونه می باشد که یکی حیای عاقلانه است و دیگری حیای احمقانه می باشد؛ که حیای عاقلانه از علم سرچشمه گرفته و حیای احمقانه از جهل سرچشمه می گیرد.
منبع:
1.پیام امام امیرالمؤمنین(ع)،ج12،ص138.
